Các bước thực hiện Mind Map (sơ đồ tư duy)
Ở bài viết trước (Mind Mapping –
Công cụ ghi chép tối ưu), mình đã giới thiệu đến các bạn phương pháp lập
Mind Map (Sơ đồ tư duy) và nêu các lợi ích của nó. Trong bài viết này,
mình sẽ hướng dẫn các bạn những bước để lập nên một Sơ Đồ Tư Duy hoàn
thiện.
I. TẬP HỢP NHỮNG TỪ KHÓA
Như mình đã nói, Mind Map được tạo thành
bởi hầu hết các từ khóa (key word) nên nó tiết kiệm được rất nhiều thời
gian cho các bạn. Chỉ với những từ khóa là bạn đã có thể nắm bắt được
hết nội dung của tất cả những điều mà bạn đang muốn ghi nhớ rồi. Vậy từ
khóa là gì? Làm sao xác định được từ khóa trong một nội dung văn bản?
Các bạn có thể tham khảo ví dụ sau đây :
Đầu tiên, các bạn đọc đoạn văn bản hoàn chỉnh này :
“Đã từ lâu, người ta biết
rằng bộ não của con người có thể được chia ra làm hai phần. Phần não
trái và phần não phải. Người ta cũng biết rằng não trái điều khiển phần
bên phải của cơ thể, trong khi đó ngược lại, não phải điều khiển phần
bên trái cơ thể. Bên cạnh đó, người ta cũng phát hiện rằng việc não trái
bị hư tổn sẽ gây ra nửa phần cơ thể bên phải bị tê liệt. Tương tự, nếu
như não phải bị hư tổn sẽ khiến nửa phần cơ thể bên trái bị tê liệt”
Theo cách viết truyền thống và cách học
như từ trước đến giờ thì các bạn sẽ phải học thuộc lòng đoạn văn đó hoặc
đọc đi đọc lại để nhớ được hết thông tin mà nó truyền đạt. Tuy nhiên,
trong đó có rất nhiều từ không cần thiết, nếu bạn loại bỏ những từ đó đi
và chỉ đọc từ khóa thôi thì bạn cũng dễ dàng nắm được ý chính mà tiết
kiệm được thời gian hơn nhiều. Để chứng minh cho điều đó, các bạn thử
đọc 2 đoạn văn dưới đây:
1. “… não người chia hai
phần … não trái não phải … não trái điều khiển bên phải cơ thể … não
phải điều khiển bên trái cơ thể … não trái hư tổn, cơ thể bên phải tê
liệt … não phải hư tổn, cơ thể bên trái tê liệt …”
2. “Đã từ lâu, người ta biết
rằng bộ … của con … có thể được … ra làm … Phần … và phần … Người ta
cũng biết rằng … phần … của …, trong khi đó, ngược lại, … phần … Bên
cạnh đó, người ta cũng phát hiện rằng việc … bị … sẽ gây ra nửa … bị …
Tương tự, nếu như … bị … sẽ khiến nửa phần … bị …”
Sau khi đọc xong 2 đoạn văn, chắc chắn
bạn nhận ra rằng đoạn văn thứ 1 tuy ít từ ngữ hơn nhưng ta vẫn nắm được
toàn bộ thông tin, còn đoạn văn ở dưới chứa hầu hết các từ ngữ trong
đoạn văn gốc thì lại chẳng mang đến cho chúng ta một thông tin bổ ích
nào.
Do đó, bước đầu tiên các bạn nên tự tập
cho mình thói quen chỉ chú ý đến từ khóa, ghi nhớ từ khóa là đủ để chúng
ta nắm bắt được toàn bộ nội dung cần truyền đạt. Ngoài ra, từ khóa là
một yếu tố không thể thiếu của Mind Map, bạn sẽ phải dùng những từ khóa
đó để lập nên Mind Map cho chính mình.
II. CÁC BƯỚC LẬP SƠ ĐỒ TƯ DUY
Bước 1 : Xác định từ khóa
(Bước này mình đã hướng dẫn ở trên)
Bước 2 : Vẽ chủ đề ở trung tâm.
- Bước này các bạn sẽ sử dụng một tờ
giấy trắng (không kẻ ô) đặt nằm ngang và vẽ chủ đề ở chính giữa tờ giấy.
Giấy trắng không kẻ ô sẽ giúp cho bạn sáng tạo hơn, không bị những ô
vuông cản trở suy nghĩ của bạn. Vẽ trên giấy nằm ngang sẽ giúp bạn có
được không gian rộng lớn hơn để triển khai các ý.
- Bạn cần vẽ chủ đề ở chính giữa tờ giấy, từ đó mới phát triển ra các ý khác ở xung quanh nó.
- Bạn có thể tự do sử dụng tất cả các
màu sắc mà bạn thích, chủ đề trung tâm có thể là chữ hoặc là hình, nếu
kết hợp cả 2 thì càng tốt
- Chủ đề trung tâm cần gây sự chú ý để chúng ta dễ nhìn nhận vấn đề, do đó, bạn nên vẽ chủ đề to cỡ 2 đồng xu 5000đ.
Bước 3 : Vẽ thêm các tiêu đề phụ (nhánh cấp 1)
- Tiêu đề phụ nên được viết bằng CHỮ IN HOA nằm trên các nhánh dày để làm nổi bật
- Tiêu đề phụ nên gắn liền với trung tâm
- Tiêu đề phụ nên được vẽ theo hướng
chéo góc chứ không nằm ngang, như vậy nhiều nhánh phụ khác có thể được
vẽ tỏa ra một cách dễ dàng hơn.
Bước 4 : Vẽ các nhánh cấp 2, cấp 3, …
- Ở bước này, các bạn vẽ nối tiếp nhánh cấp 2 vào nhánh cấp 1, nhánh cấp 3 vào nhánh cấp 2, v.v… để tạo ra sự liên kết.
- Các bạn nên vẽ nhiều nhánh cong hơn
đường thẳng, như thế sẽ làm cho mind map của chúng ta nhìn mềm mại, uyển
chuyển và dễ nhớ hơn
- Chỉ nên tận dụng từ khóa và hình ảnh, ở
mỗi nhánh chỉ sử dụng 1 từ khóa. Việc này giúp cho nhiều từ khóa mới và
những ý khác được nối thêm vào các từ khóa sẵn có một cách dễ dàng
- Bạn hãy dùng những biểu tượng, cách viết tắt để tiết kiệm không gian và thời gian bất cứ lúc nào có thể.
- Tất cả các nhánh của một ý nên tỏa ra từ một điểm và có cùng 1 màu.
Bước 5 : Thêm các hình ảnh minh họa
Ở bước này, các bạn nên để trí tưởng
tượng của mình bay bổng hơn bằng cách thêm nhiều hình ảnh nhằm giúp các ý
quan trọng thêm nổi bật, cũng như lưu chúng vào trí nhớ mình tốt hơn vì
não bộ của con người có khả năng tiếp thu hình ảnh cao hơn chữ viết.
Bạn đừng ngại mình vẽ xấu, cứ vẽ theo những gì bạn nghĩ, những gì bạn
liên tưởng, đôi khi càng hài hước càng giúp bạn nhớ chúng được lâu hơn.
III. CÁC QUY TẮC TRONG VIỆC THỰC HIỆN SƠ ĐỒ TƯ DUY
Khi thực hiện một sơ đồ tư duy, các bạn nên tuân thủ theo những quy tắc sau :
- Đừng suy nghĩ quá lâu mà hãy viết liên
tục. Việc các bạn dừng lại để suy nghĩ một vấn đề nào đó quá lâu sẽ
khiến cho những suy nghĩ tiếp theo của các bạn bị ngăn lại. Bạn mải lo
cho vấn đề đó mà sẽ quên mất những vấn đề tiếp theo. Do đó, các ý nên
được triển khai một cách liên tục để duy trì sự liên kết
- Không cần tẩy xóa, sửa chữa.
- Viết tất cả những gì mình nghĩ cho dù
nó có ngớ ngẩn, ngu ngốc đến đâu đi chăng nữa, đừng bỏ lỡ những ý tưởng
đó. Đôi khi những ý nghĩ tưởng như điên rồ lại là một ý tưởng cực kỳ độc
đáo và sáng tạo mà bạn không ngờ được đó.
Sơ đồ tư duy được vẽ, viết và đọc theo
hướng bắt nguồn từ trung tâm di chuyển ra phía ngoài, và sau đó là theo
chiều kim đồng hồ. Do đó, các từ ngữ nằm bên trái Sơ đồ tư duy nên được
đọc từ phải sang trái (bắt đầu từ phía trong di chuyển ra ngoài)
Bạn đã sẵn sàng để thực hiện Sơ đồ tư duy chưa?
Để bắt tay vào vẽ sơ đồ tư duy, các bạn
nên chuẩn bị sẵn cho mình thật nhiều giấy trắng khổ A4 hoặc lớn hơn, một
bộ bút màu (nên sử dụng bút đầu nhọn), các bạn cũng có thể mua loại bút
bi nhiều ngòi có bán ở các tiệm sách để khỏi mất công thay đổi bút
nhiều lần, vẽ sẽ được nhanh hơn.
0 nhận xét:
Đăng nhận xét